Co to jest yerba mate? – kompletny przewodnik czyli wszystko co musisz wiedzieć

Pewnie zauważyliście, że coraz więcej osób w waszym otoczeniu pije yerba mate – koledzy, współpracownicy, ale również celebryci czy znani sportowcy… i zastanawiacie się, jakie właściwości ma ta yerba? Skoro coraz więcej osób po nią sięga, to zaczynacie analizować, jakie są korzyści mate dla organizmu człowieka. 

Napar z liści ostrokrzewu jest znany od stuleci, a teraz nadszedł czas, aby dowiedzieć się, jakie jest działanie yerba mate.  

W tym wpisie postaramy się przybliżyć podstawy: od co to jest jest yerba mate, skąd pochodzi, jak ją przygotować w tradycyjny sposób, aż po garść ciekawostek związanych z kulturą picia yerby. 

• Co to jest yerba mate? 
• Korzyści wynikające z picia yerba mate 
• Skąd pochodzi yerba mate? 
• Co znajduje się w Yerba Mate? 
• Jak smakuje yerba mate? 
• Kto może pić yerba mate? 
• Jak przyrządzić yerba mate 
• Ronda del Mate – Kultura Yerba Mate

Co to jest yerba mate? 

Yerba mate to napar bogaty w naturalną kofeinę, przyrządzany z wysuszonych liści Świętego Drzewa (Ilex Paraguariensis), które rośnie wyłącznie w Ameryce Południowej. Jest uważany za napój narodowy w Argentynie, Paragwaju oraz Urugwaju i wierzcie lub nie, pije się jej tam więcej niż wody. 

Od setek lat miejscowa ludność pije suszone liście mate zalane gorącą wodą i korzystają z jej właściwości zdrowotnych. Napar bogaty w kofeinę, dużą ilość antyoksydantów oraz mnóstwo witamin sprawia, że yerba jest świetnym wyborem na zdrowy napój pobudzający w ciągu dnia.

Korzyści wynikające z picia yerba mate 

Już wiecie co to jest yerba mate, ale nadal zastanawiacie się, po co pije się napar z yerba mate? Musicie wiedzieć, że dostarcza on wielu zdrowotnych właściwości. 

Najczęściej przywoływanym efektem są zwiększone skupienie i koncentracja. Jest to wynikiem działania zawartej w yerbie mateiny – inaczej nazwanej kofeiny (alkaloidu o działaniu stymulującym). 

Napój na bazie mate działa pobudzająco nie tylko na umysł, ale też na ciało – coraz więcej osób rezygnuje z napojów energetycznych na rzecz yerba mate, jako napoju przed treningiem. Nawiasem mówiąc, coraz więcej napojów energetycznych dostępnych na polskim rynku wykorzystuje ekstrakt z yerba mate. 

Kolejną korzyścią zdrowotną, na którą warto zwrócić uwagę, jest wysoka zawartość polifenoli – antyoksydantów, które powstrzymują szkodliwe działanie wolnych rodników. W praktyce oznacza to, że napar z yerba mate, spowalnia procesy starzenia się. 

Żyzna gleba, na której rośnie ostrokrzew paragwajski, dostarcza jej wielu witamin i minerałów, które przyspieszają metabolizm. 

Utrata wagi może być „efektem ubocznym” spożywania yerba mate, ponieważ ma ona działanie moczopędne a także zmniejsza łaknienie. 

Skąd pochodzi yerba mate? 

Ostrokrzew paragwajski to roślina, która rośnie wyłącznie w tropikalnych lasach deszczowych, leżących na terenie północno-wschodniej Argentyny; Paragwaju oraz południowej Brazylii. Jest zbierany ze Świętego Drzewa przez lokalnych rolników.

Drzewo to wymaga szczególnych warunków do uprawy – jednym z nich jest klimat podzwrotnikowy o dużej wilgotności powietrza. 

Następnym czynnikiem jest rodzaj gleby, na której rośnie. W regionach Argentyny, zwłaszcza prowincji Misiones, gleba ma intensywnie czerwony kolor ze względu na wysoki poziom żelaza. Dlatego też, region Misiones nazywany jest „Tierra Colorada” czyli Czerwoną Krainą. 

Zapraszamy do obejrzenia krótkiej relacji z naszej wycieczki, jaką odbyliśmy przez Ruta de la yerba mate (Szlak yerba mate), gdzie można zobaczyć charakterystyczny kolor gleby oraz proces produkcji yerba mate. 

Ciekawostką jest to, że pomimo największego spożycia w przeliczeniu na jednego mieszkańca, w Urugwaju nie uprawia się yerba mate. Produkty oznaczane jako urugwajskie pochodzą z Brazylii. Bywa to mylące dla osób zaczynających przygodę z yerba mate, gdyż Urugwajczycy znani są z tego, że zawsze mają przy sobie naczynko (mate) i termos. 

W krajach, z których pochodzi yerba mate, ludzie piją ją częściej niż kawę czy czarną herbatę. 

Wybiera się ją nie tylko jako napój energetyzujący, ale przede wszystkim ze względu na jej znaczenie towarzyskie. Spacerując po ulicach Buenos Aires czy Montevideo, często można zobaczyć ludzi niosących ze sobą mate lub dzielących się nią z przyjaciółmi (patrz Ronda del Mate). 

Co znajduje się w Yerba Mate? 

Susz yerba mate zawiera 3 główne składniki: listki, łodygi i pył. Wszystkie pozyskiwane są z rośliny Ilex paraguariensis. Połączenie każdej z nich daje to, co nazywamy mieszanką yerba mate. 

Każdy producent tworzy własną mieszankę, według trzymanej w tajemnicy formuły, która czyni jego produkt unikatowym. Zależnie od tego, czy chce uzyskać mocniejszą i bardziej gorzką mieszankę, czy łagodniejszą wersję, dostosowuje odpowiednią ilość liści i patyczków. 

Pora roku, w której zbierane są liście ma również duży wpływ na produkt końcowy. Zbieranie yerby w miesiącach letnich oznacza nieco wyższą zawartość kofeiny i intensywniejszy smak. 

Obecnie istnieje ponad 130 różnych rodzajów yerba mate, ale wciąż pojawiają się nowe. Dostępne są mieszanki aromatyzowane, z dodatkami owoców czy ziół, co sprawia, że yerba smakuje jak zwykła herbata ziołowa. 

Jak smakuje yerba mate? 

Zanim spróbujemy opisać jak smakuje yerba, musimy cofnąć się o krok i przedstawić procesy, jakim poddawane są liście ostrokrzewu przed zapakowaniem. 

Istnieją dwa główne sposoby w produkcji suszu yerba mate, które wpływają na jego smak. 

Pierwszym etapem jest mielenie surowych liści. Każdy producent otrzymuje od rolników (yerbateros) zerwane liście i tnie je według własnej specyfikacji. Przyjmuje się, że im grubiej cięte są liście, tym łagodniejszy smak naparu z yerba mate. 

Nie możemy też zapomnieć o drugim procesie, jakim jest suszenie lub dojrzewanie już pociętych liści. To na tym etapie pojawia się największa różnica pomiędzy brazylijską erva mate (chimarrao) a tradycyjną yerba mate. 

Brazylijska yerba mate nie jest suszona, przez co zachowuje naturalny jasnozielony kolor, a smak przypomina świeżo zmieloną trawę. 

W przeciwieństwie do niej, susz produkowany w Argentynie bądź Paragwaju, jest sezonowany przez kilka miesięcy. W ten sposób uzyskuje się bardziej wytrawny smak z gorzkimi nutami. 

Yerba mate może być mieszana z dodatkami aby nieco zmienić jej smak. Bardzo popularna w Ameryce Południowej jest mieszanka z pomarańczą, która dodaje świeżości i naturalnej słodyczy w porównaniu z tradycyjnym suszem. Wskazówka: owocowa yerba mate świetnie nadaje się do Terere – wersji zalewanej zimną wodą. 

Istnieje również wiele odmian yerba mate z dodatkiem ziół. Znajdziesz w nich takie składniki jak mięta, mięta polej, rumianek i wiele innych. To połączenie korzyści płynących z yerba mate oraz zdrowotnych właściwości ziół. 

Dzięki dużej różnorodności mieszanek yerba mate, testowanie ich sprawia dużo radości i gwarantuje brak rutyny na kilka lat. 

Kto może pić yerba mate? 

Napar z yerba mate to napój, który może pić każdy. Jeśli jesteście na diecie keto, bezglutenowej lub wegańskiej, to yerba jest odpowiednia również dla Was. Jest to napój w 100% naturalny, co sprawia, że jest świetną alternatywą dla kawy czy zielonej herbaty. 

Ze względu na zawartość mateiny, większość konsumentów wybiera yerba matę, aby poczuć pozytywne pobudzenie. Yerba mate podnosi poziom energii i pomaga się skupić. 

Cieszy się dużą popularnością wśród sportowców, którzy szukają dodatkowej przewagi w trakcie treningu. Jest to napój popularny w miejscach pracy, ponieważ pomaga utrzymać koncentrację w trakcie pracy przy ważnych projektach. 

W wielu regionach yerba uważana jest za napój narodowy. Duża część społeczeństwa  pije ją codziennie, więc nie chcemy ograniczać tego kto może ją spożywać. Należy jednak pamiętać o skutkach ubocznych, jakie może wywołać przedawkowanie kofeiny. 

Zachęcamy wszystkich do spróbowania, aby przekonać się co to jest yerba mate i czy jest to napój odpowiedni dla Was. 

Jak przyrządzić yerba mate 

Wiecie już z czego powstaje yerba, jakie są jej właściwości a teraz chcecie nauczyć się jak poprawnie przyrządzić yerba mate? Specjalnie w tym celu przygotowaliśmy kompletny przewodnik, w którym wyjaśniamy krok po kroku, jak przygotować najlepszy napar z yerba mate. 

Aby przygotować yerba mate w tradycyjny sposób potrzebujecie odpowiedniego naczynka, rurki (bombilli), ciepłej wody i najważniejszego – opakowania yerba mate. 

1. Wsypać yerbę do naczynka – ok 3/4 pojemności 
2. Przykryć naczynie dłonią, obrócić, a następnie przechylić naczynie tak, aby powstał kopczyk (45 stopni)
3. Zalać ciepłą wodą, aby namoczyć listki a następnie włożyć bombillę 
4. Dolać gorącej wody (75-80 stopni), ale nigdy wrzącej! Teraz można zacząć pić 
5. Wypić i powtórzyć poprzedni krok

Ronda del Mate – Kultura Yerba Mate

Ważnym aspektem mate w Ameryce Południowej jest to, że jest ona czymś więcej, niż tylko napojem. Jest uważana za napój towarzyski. 

Zwykle słyszy się jak Argentyńczycy mówią „chodźmy na mate”, co oznacza, że jej picie jest pretekstem (lub powodem) do spotkania się i spędzenia wspólnie czasu. 

Jest to tak zwane „ronda del mate”. Jedna osoba, zwana Cebador, jest odpowiedzialna za przygotowanie napoju i przekazywanie dalej, tak aby każdy mógł się napić. 

Cebador to bardzo ważna funkcja. To nie tylko osoba która ma największą w danej grupie wiedzę jak przyrządzać i co to jest yerba mate. Musi nadzorować przekazywanie mate, jednocześnie dbając o to, żeby yerba zachowała swój smak i odpowiednią temperaturę. Bycie nazwanym doskonałym Cebadorem to wielki zaszczyt dla Argentyńczyka. 

Mamy nadzieję, że zaciekawiliśmy was kulturą yerba mate, którą tak bardzo kochamy i że dowiedzieliście się czegoś nowego na jej temat. Dajcie znać w sekcji komentarzy, co myślicie i czy praktykujecie „ronda del mate”. 

Liczymy na to, że z tego artykułu dowiedzieliście się co to jest yerba mate, jakie są jej właściwości oraz jak się ją przyrządza. Pamiętajcie, że w naszym sklepie możecie kupić wszystkie rodzaje yerba mate oraz akcesoria niezbędne do rozpoczęcia przygody z naszym ulubionym napojem.